Het Wapen van Montauban

De enige glimpen van de zon die hij de afgelopen ontelbare dagen te zien gekregen had, was de reflectie op de golven, die hij door de roeipoorten vijf man verderop af en toe nog net kon opvangen. Soms wist een weerkaatsing precies zijn roodomrande ogen te raken, waardoor hij verblind werd, gewend als hij geraakt was aan de bedompte, stinkende duisternis van het roeidek.
Hij was de zesde, buitenste man aan de zeventiende van de tweeëndertig riemen aan bakboord en hij gokte dat hij al zo’n half jaar aan die plek vastgeketend zat. Alleen in de haven en als er genoeg gunstige wind was, kregen ze rust, maar als het bevel kwam om de riemen te bemannen, begon de uitputtende marteling. Bij elke slag moest hij opstaan, een stap voorwaarts maken, zijn gewicht en rugspieren in de riem gooien, haar weer terugtrekken, een stap naar achteren maken, weer gaan zitten en naar achteren geheld doorhalen. Het was een slopende beweging, die hem soms liet huilen van de pijn.
Het was niet meer dezelfde marteling als in het begin, toen zijn nog niet gebroken geest zich verzet had en hem tot woede en paniek gedreven had, en toen zijn spieren nog gegild hadden. Zijn lijf was meer gehard nu. Maar er was een andere marteling voor in de plaats gekomen, een marteling van een gebrek aan hygiëne, een gebrek aan zonneschijn en goed voedsel, een gebrek aan frisse lucht en hoop. Elke dag stierf hij een beetje, terwijl zijn ziel aftakelde en zijn lichaam uitmergelde. Als hij ziek werd, hoefde hij niet op verzorging te rekenen, want een nieuwe roeislaaf was goedkoper dan medische verzorging.