Picpus

Het is 5 december. Het Heerlijk Avondje is aangebroken. Nou ja, voor ons was dat al gisterenavond, op zaterdag. We hebben voor de zekerheid even allemaal een thuistest gedaan en zijn toen ouderwets gezellig tezamen gekomen: mijn man, mijn moeder, mijn broer, mijn beide dochters, mijn kleinzoon, diens vader en ikzelf. Het voelde fantastisch om met de allernaaste familie na zo lang weer eens gewoon iets te kunnen vieren zonder allerlei gedoe.

We hadden lekker eten in een Sint-thema. Of althans, dat was de bedoeling. Niet alles lukt altijd zoals het bedoeld is, maar de smaak was er zeker niet minder om. De soepstengels in de vorm van de staf waren misschien niet helemaal kaarsrecht, de gevulde eieren leken wel degelijk op Sinterklaas als we goed keken en de empanadas waren heerlijk, maar de zak-van-Sinterklaas-vorm was in de oven verdwenen.

Maar wat geeft dat? We waren tezamen, iedereen was blij en gezond, en dat was wat telde. Sinterklaas en zijn twee Zwarte Pieten (misschien dat sommigen nu beledigd zijn, maar bij ons kwamen dus geen roetveegpieten langs) kwamen de cadeautjes brengen, strooiden pepernoten en wisten mijn kleinzoon, die normaal heel veel praatjes heeft, volledig monddood te krijgen. Van zijn aanvankelijke bravoure was niets meer over zodra de Goedheiligman de deur binnenkwam.

Kortom, het was een Heerlijk Avondje.

Sinterklaas is bij ons een dingetje. We maken daar altijd enorm veel werk van. Elk cadeau voor de volwassenen krijgt een surprise, waar soms weken aan gewerkt wordt. Bij voorkeur slaat de surprise op het cadeau. En dan moet er natuurlijk een gedicht bij dat op zowel cadeau als surprise slaat en het liefst ook nog met de nodige spot of plagerij. Soms zijn de surprises werkelijk te mooi om weg te gooien en vaak kostten ze ook meer dan het cadeau zelf.

Nu stonden er op mijn verlanglijstje een aantal zaken en de helft daarvan bestond, niet heel verwonderlijk, uit boeken. En één van die titels was The Diary of a Napoleonic Foot Soldier door Jakob Walter die in de Grande Armée van Napoléon diende van 1806 tot 1813 in Pruisen, Polen en Rusland. Ik geloof niet dat mijn dochters helemaal begrepen waarom ik dat boek zou willen, maar ik wilde het heel graag lezen.

Mijn man Martin wist dat natuurlijk. Ik ben namelijk uitgebreid research aan het doen voor mogelijk een nieuw boek over de Franse Revolutie en de Napoleontische Oorlogen. Ik maak hem altijd deelgenoot van allerlei spannende of verrassende feitjes waar ik tegenop loop, maar ook deel ik mijn frustraties als ik iets niet kan vinden.

Ik ben weken bezig geweest om precies uit te pluizen waar de guillotine in Parijs op welk moment stond. Die stond namelijk niet steeds op dezelfde plek. Het monster verhuisde voortdurend. En aangezien ik mijn verhalen graag zo historisch correct mogelijk wil hebben, wilde ik niet de fout maken dat ik een (fictieve) executie plaats zou laten vinden op een plein waar op dat moment in de geschiedenis de guillotine helemaal niet stond.

De verschillende pleinen heetten toen natuurlijk ook nog eens anders, wat het onderzoek soms wat verwarrend maakt als bronnen soms de moderne en soms de oude namen gebruiken. En bij elke standplaats van deze afschuwelijke moordmachine hoorde een vaste begraafplaats voor de slachtoffers.

Daarop slaat de mogelijk wat enigmatisch titel. De Cimetière de Picpus oftewel de Picpus Begraafplaats hoorde bij de Place du Trône Renversé, de naam die het huidige Place de l’île-de-la-Réunion tijdens de Revolutie droeg. Daar stond de guillotine tussen 14 juni en 27 juli 1794. In die 44 dagen zijn hier 1306 mensen geëxecuteerd, een gemiddelde van 30 per dag.

Mijn cadeau en de reden waarom ik het wilde hebben gaven Martin het idee voor de surprise. Hij bouwde een kleine guillotine model 1792, compleet met uitschuifbare plank voor het slachtoffer, een valmes dat ook daadwerkelijk naar beneden komt als je het touwtje losmaakt en een beweegbare plank voor over de nek. En natuurlijk met een mandje voor het hoofd en een slachtoffer van klei. Het is misschien wat morbide, maar ik vind hem prachtig gemaakt met oog voor detail. Het bijpassende gedicht maakte het helemaal af.

Voor de lezer die zich nu misschien bezorgd maakt over het geestelijk welzijn van mijn bijna driejarige kleinzoon: toen de volwassenen hun cadeaus uitpakten, lag hij al in bed. Met zijn net gekregen Playmobil-triceratops. Dus hij heeft mijn bijzondere surprise niet gezien en ik kon zonder zorgen zeer verheugd zijn over dit kleine kunstwerkje, dat met zoveel liefde door mijn man voor me is gemaakt. En ik ga hem zeker bewaren! Hij krijgt ergens een mooi plekje.

Tja, je bent een geschiedenisfanaat of niet, zelfs op het Heerlijke Avondje…